Thung lũng Bắc Sơn (thị trấn Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn) đẹp nhất vào khoảng giữa tháng 7 đến tháng 10. Đến đây, du khách có thể cảm nhận được mùi hương lúa thơm dịu nhẹ đặc trưng của vùng đất này.
Từ những cung đường trên vách núi nhìn xuống, cánh đồng lúa Bắc Sơn là những mảng màu sắc khổng lồ đan xen giữa ruộng lúa chín, lúa xanh, ruộng vừa được gặt… Nơi đây cũng là nguồn gốc của nền văn hóa Bắc Sơn, là một trong những nơi phát hiện ra các di chỉ khảo cổ của người Việt thời sơ sử, tiền sử và là nơi diễn ra cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn hào hùng.
Cách Thủ đô Hà Nội khoảng 160km về phía Bắc, thị trấn Bắc Sơn được bao bọc bởi nhiều dãy núi đá vôi trùng trùng điệp điệp, xen kẽ là những dòng sông, suối nhỏ uốn lượn ôm lấy đồng lúa. Ðể vào được thị trấn Bắc Sơn, du khách phải vượt qua những con đèo quanh co bám trên sườn những dãy núi đá vôi trải dài, đặc biệt ngay trong thung lũng là những bản làng của người dân tộc Tày, Nùng, Dao. Đất đai Bắc Sơn màu mỡ, người dân chủ yếu làm nông nghiệp, đặc biệt là trồng lúa nước với hai vụ chính mỗi năm.
Địa điểm đầu tiên mà du khách ưa thích ngắm cảnh và chụp ảnh thường chọn khi đến Bắc Sơn là đỉnh núi Nà Lay ở độ cao khoảng 600m so với mực nước biển, đây là địa điểm lý tưởng để ngắm nhìn toàn cảnh thung lũng Bắc Sơn tuyệt đẹp từ trên cao, nhất là vào lúc hoàng hôn và bình minh. Đỉnh núi Nà Lay có trạm vi-ba, muốn lên được đó phải leo bộ 1.200 bậc thang đá cheo leo mất khoảng 1 giờ đồng hồ.
Từ trên Đỉnh Nà Lay, khung cảnh thung lũng Bắc Sơn hiện ra yên bình và tràn ngập sắc màu quyến rũ. Giữa vòng quây núi non trùng điệp, những nếp nhà, con đường, dòng sông… với điểm nhấn là những làn khói trắng đốt rơm trong thung lũng như nét chấm phá ấn tượng, tất cả như tô điểm cho bức tranh Bắc Sơn mùa lúa chín thêm mê hoặc lòng người.
Thung lũng Bắc Sơn bằng phẳng thuận lợi cho việc trồng lúa, và thường thu hoạch muộn hơn các vùng khác khoảng một tháng. Điều thú vị tất cả các ruộng lúa ở Bắc Sơn được trồng không cùng một thời điểm nên có ruộng thu hoạch trước, ruộng thu hoạch sau, ruộng còn đang xanh... tạo thành những mảng màu đặc sắc. Người dân Bắc Sơn lại thường thu hoạch lúa bằng máy và không cùng lúc, vô tình tạo nên những hình thù lạ mắt trên khắp cánh đồng mùa lúa chín.
Vượt qua đèo Tam Canh, một trong những con đèo thơ mộng nhất vùng này, du khách sẽ đến làng văn hóa Quỳnh Sơn, một điểm lưu trú cộng đồng vô cùng thú vị mà những ai yêu văn hóa dân tộc không thể bỏ qua, đây cũng là nơi mà hơn 400 hộ người Tày, Nùng sinh sống. Các ngôi nhà sàn trong làng có kiến trúc đồng nhất, độc đáo với cửa nhà quay về hướng Nam, tạo không gian thoáng mát hài hòa với thiên nhiên.
Hiện nay trong làng đã có rất nhiều hộ cung cấp dịch vụ homestay, đáp ứng chỗ ăn nghỉ cho hàng trăm du khách mỗi ngày. Vào buổi tối ngay dưới sân nhà sàn bên đống lửa, du khách sẽ được nghe rất nhiều làn điệu dân ca như: Then, sli sình làng, sli sloong hàu, hát lượn, quan làng, cỏ lẩu, phong slư… Đây cũng là bản sắc của người dân tộc biên giới phía Bắc.
Nếu đến Bắc Sơn vào dịp cuối năm, du khách có thể ghé thăm các vườn quýt đặc sản mọc sai trĩu cành được người dân nơi đây trồng trên đồi, trên sườn núi và thoải mái lựa chọn và mua về làm quà. Ngoài ra, du khách còn có dịp thưởng thức các loại đặc sản như vịt quay, lợn quay, xôi cẩm, bánh chưng nếp cẩm, cơm lam, bánh ngãi… Trong chuyến du lịch thung lũng Bắc Sơn, du khách có thể kết hợp tham quan những điểm du lịch như hồ Tam Hoa, đồn Mỏ Nhài, đèo Tam Canh, đình Nông Lục, bảo tàng khởi nghĩa Bắc Sơn…
