Nằm trên địa phận xã Gia Vân, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình, cách Hà Nội khoảng 90km, khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước đầm Vân Long đã thu hút rất nhiều những du khách yêu thiên nhiên Việt Nam theo một cách hoang sơ. Hệ sinh thái đất ngập nước và rừng trên núi đá vôi là hai hệ sinh thái chủ yếu tại Khu du lịch Vân Long, ngoài ra nơi đây còn là nơi cư ngụ của hàng ngàn loài động thực vật, thuỷ sinh… trong đó có loài Vọc mông trắng, một loài sinh trưởng đặc hữu của Việt Nam được ghi trong sách đỏ.

Chuẩn bị máy ảnh sẵn sàng, cả bọn chúng tôi leo lên mấy chiếc thuyền nan tiến sâu vào trong đầm, không khí trong lành buổi sớm chưa xua tan được những đụn mây trắng quấn quanh những đỉnh núi. Những bông hoa trang màu trắng bé xíu nở kín mặt đầm như níu lấy mái chèo khua nước. Từng đàn vọc mông trắng rủ nhau đi kiếm ăn, đùa nhau chí chóe trên vách núi.

Len lỏi qua những khe núi, đoàn thuyền đưa chúng tôi tới khe Kẽm Trăm, đây là một hồ nước thiên nhiên nằm lọt giữa những vách núi cao dựng đứng, nước trong vắt nhìn rõ những đàn cá nhỏ bơi tung tăng phía dưới thuyền. Mặt trời vừa lên, cảnh vật lúc này như một bức tranh thủy mặc. Cô lái thuyền tiếp tục đưa chúng tôi đi thăm hang động.

Nơi đây là khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước lớn nhất vùng đồng bằng châu thổ Bắc Bộ, đầm được hình thành do tuyến đê tả ngạn sông Đáy nhằm ngăn lũ lụt từ đó biến Vân Long trở thành một vùng đất ngập nước mênh mông. Mỗi mùa đầm Vân Long đều mang trong mình một cảnh sắc thiên nhiên khác nhau, vì vậy mà bạn có thể lựa chọn đến tham quan Vân Long vào bất cứ mùa nào trong năm. Bạn nên đi tham quan đầm Vân Long vào buổi sáng sớm hoặc chiều tà vì đây là lúc không gian đẹp nhất.

Vân Long có một hệ thống hang động phong phú như: Hang cá, hang bóng… Hang cá là nơi sinh sống trú ngụ của rất nhiều loại cá, suốt chiều dài của hang vài trăm mét là những nhũ đá rủ từ trên trần hang xuống dưới mặt nước với muôn hình thù kỳ lạ. Cửa hang cá phía bên kia ăn thông qua lòng một quả núi. Ra khỏi cửa hang ta có cảm giác như lạc vào một thế giới của núi, trước mặt là núi mèo cào với từng đường kẻ sâu vào vách núi từ đỉnh xuống đến sát mặt nước. Rồi tiếp theo là núi sách, bàn đá, núi nghiêng mực..

Đến đây du khách không thể quên núi "Mèo Cào". Đây là một trong những ngọn núi đẹp và độc đáo nhất trong quần thể núi đá vôi bao quanh đầm Vân Long. Vách dựng đứng, từ trên đỉnh núi xuống tận dưới chân có những vết xước trên đá tựa như những vết cào của con mèo. Chính vì hình dáng đặc biệt như vậy mà người dân nơi đây từ xa xưa đã gọi tên dãy núi đó là núi "Mèo Cào". Núi có diện tích tương đối rộng lớn với độ cao khoảng 200m nằm độc lập trên một hòn đảo.

Theo các nhà khoa học đến đây nghiên cứu thì đây được gọi là “nhai bích hoạ” chất liệu để làm nên bích hoạ là thổ hoàng, một loại khoảng chứa ô xít sắt. Thổ hoàng được nghiền thành bột trộn với một vài loại nhựa cây rồi dùng để vẽ. Chỉ cần té nước lên vách núi nơi có bức hoạ, nước chảy, vách đá sẽ dần dần hiện ra những đường nét màu đỏ thẫm khá lạ mắt.

Đầm Vân Long ngập nước quanh năm nên du khách phải đi thuyền ngắm cảnh. Nhìn từ xa, đầm như một bức tranh sơn thủy hữu tình núi non hoang sơ và kỳ bí, trong đó có núi non trập trùng hùng vĩ, có đầm nước trải rộng mênh mông, có cây cỏ hoa lá. Thấp thoáng xa xa là đàn cò trắng bay rợp trời thong thả kiếm ăn. Nếu buổi sáng đầm Vân Long yên ả và trong lành thì chiều xuống khu đầm nước này lại khoác lên mình ráng vàng hoàng hôn nhuộm khắp cả vùng trời, bao phủ lên những ngọn núi một màu vàng rực.