Dưới ánh hoàng hôn, vẻ đẹp hùng vĩ của con đèo như tan hết ra, loang giữa trời đất một thứ ánh sáng huyễn hoặc, trước khi Ô Quy Hồ dần chìm vào bóng đêm.
Nơi cổng trời Tây Bắc, tôi được cô gái dân tộc Thái bán đồ nướng kể về một loài chim hoang dại, tiếng kêu da diết trên đỉnh đèo mỗi khi chiều buông. Tiếng kêu “Ô Quy Hồ” của loài chim đã được đặt tên cho cung đèo có cao độ gần 2.000m này nhắc nhớ đến câu chuyện tình yêu không thành năm xưa, của nàng tiên nữ và chàng Ô Quy Hồ.
Có chiều dài gần 50km, cung đường đèo Ô Quy Hồ gồm 2/3 đường thuộc địa phận của huyện Tam Đường, Lai Châu, 1/3 còn lại nằm ở phía Sa Pa, Lào Cai. Đây cũng chính là điểm ranh giới giữa hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu. Đèo Ô Quy Hồ cũng là một trong số những cung đường đèo dài, hiểm trở và hùng vĩ vào bậc nhất ở vùng núi phía Bắc Việt Nam, nơi được mệnh danh là “vua đèo” trong tứ đại đèo ở vùng Tây Bắc. Với chiều dài gần 50km, dài hơn cả đèo Pha Đin (dài 32km, ranh giới tỉnh Sơn La và Điện Biên) hay đèo Khau Phạ (gần 40km, thuộc Yên Bái).
Sự hiểm trở đầy thử thách của cung đường vượt đèo Ô Quy Hồ cũng tạo nên sức hấp dẫn chinh phục của các tay lái đam mê cung đường núi. Đường dài cheo leo bám trên vách đá, dưới những thảm rừng nhiệt đới rậm rì, uốn lượn quanh co, liên tục lên xuống theo độ chập chùng của dãy núi. Trên con đèo danh bất hư truyền này, các tay lái sẽ có những pha đổ đèo, cắt cua “tái mặt”.
Ngược lại, chiều buông trên Ô Quy Hồ lại mang đến một cảm xúc bình yên. Dù đi từ phía nào lại, Bình Lư (Lai Châu) hay Sa Pa (Lào Cai) cũng khiến du khách như đang tham gia trò chơi đuổi bắt với mặt trời. Trên đèo Ô Quy Hồ, mặt trời đang chói chang bỗng biến thành một quả hồng chín đỏ giữa nền mây xanh trắng bồng bềnh. Hoàng hôn rực rỡ sắc màu buông ánh sáng dềnh lên sau dãy núi phía chân trời. Có lẽ đó là thứ ánh sáng huyễn hoặc nhất với những đám mây nhuộm hồng nơi lưng trời, con đường bàng bạc vắt ngang lưng chừng núi. Chiều nhuộm cả một vùng kỳ vĩ, khiến du khách một lần đến “đuổi nắng” đều không muốn cất bước ra về.
