Khám phá

Về Ma Lé, đi trốn thế gian

Khám phá - 06:06, 02/12/2023 G12T+7 - Nhà báo Trọng Chính

Nằm lọt thỏm giữa bốn bề núi đá, ngôi làng cổ của người Giáy mang tên Ma Lé "gây thương nhớ" bởi vẻ đẹp xưa cũ, lưu giữ trọn vẹn những giá trị văn hóa, kiến trúc độc đáo của người Giáy giữa cao nguyên đá Hà Giang.

Cách trung tâm thị trấn Đồng Văn khoảng 14km, đường vào làng cổ Ma Lé là một nhánh nhỏ, lẩn khuất sau những ngôi nhà, cây lớn trên cung đường đi cột cờ Lũng Cú. Đây là vùng đất bao quanh bởi những dãy núi đá vững chãi và có thời tiết mát mẻ quanh năm.

Đơn sơ, giản dị và tách biệt hẳn với phố thị xô bồ, làng cổ Ma Lé với cái tên đã gợi nhiều sự huyền bí như chính vùng đất hoang sơ, xa xôi này. Ma Lé, một tên gọi có nguồn gốc từ "Mia" ban đầu chỉ đề cập đến vùng đất của người dân tộc Lô Lô. Khi người Giáy đến và định cư ở đây, họ đã đổi tên khu vực này thành Ma Lé.

Mang vẻ đẹp điển hình của những làng mạc miền núi phía Bắc, sau hơn 200 năm hình thành, ngôi làng cổ này gìn giữ và phát triển những nét văn hóa bản địa truyền thống. Đặc biệt, những ngôi nhà cổ trăm tuổi mang dấu ấn kiến trúc riêng có còn giữ được hầu như nguyên vẹn. Theo gia phả để lại, đây là những ngôi nhà xây theo kiến trúc của dân tộc Giáy xuất xứ từ Trung Quốc. Đó là các ngôi nhà có 2 tầng, mái lợp ngói âm dương. Tầng 1 được bao bởi tường trình đất, cột và kèo thường được làm bằng gỗ Nghiến. Tay kèo có đường nét chạm khắc hoa văn tinh xảo và đặc biệt có hình khắc đầu đao bằng rồng. Chân cột nhà được đặt trên các phiến đá xanh, chạm hình quả thuốc phiện và các hình trong 12 con giáp.

Male Homestay, một trong những điểm dừng chân thú vị khi ghé thăm làng cổ Ma Lé.
Hầu hết các ngôi nhà cổ đều được xây dựng từ hơn 100 năm trở lên, có nhà đến 200 năm của người Giáy địa phương…
… trở thành các điểm tham quan không thể bỏ qua khi ghé Ma Lé.

Những năm gần đây, Male Homestay, một ngôi nhà cổ trong làng trở thành điểm homestay để phát triển du lịch cộng đồng tại địa phương. Male Homestay nằm sâu trong lòng làng cổ Ma Lé, nơi bạn có cơ hội thấu hiểu và cảm nhận cuộc sống của cộng đồng địa phương một cách chân thực nhất. Tầng trên của Male Homestay có một cái ban công nhỏ, nơi bạn có thể lặng lẽ đọc sách, thưởng trà và chia sẻ những câu chuyện hay đơn giản là trầm ngâm lắng nghe tiếng gió xuyên qua sân và âm thanh của cuộc sống nơi làng quê.

Hà Giang có nhiều ngôi làng nổi tiếng như Lao Xa, Nặm Đăm, Lô Lô Chải, Du Già, Thiên Hương… và có tuổi đời hơn trăm năm. So với các điểm đến này, Ma Lé là cái tên ít người biết hơn nhưng đẹp thì không kém để bạn tìm về. Ở đó, chêm một ấm trà sáng và lặng ngắm cảnh vật mờ ảo trong sương mù, hẳn là trải nghiệm khó quên trong những ngày “bỏ phố đi trốn” ở “miền đá nở hoa”./.

Dù thời gian đã để lại dấu ấn của nó trên bức tường và mái lợp cũ kỹ, vẻ đẹp kiến trúc truyền thống của người Giáy vẫn được bảo tồn tốt.
Bức tường một nhà có tuổi đời trăm năm với những viên gạch kết dính nhau bằng một thứ keo được làm bằng mật mía và phân trâu…
… và có nhiều nét giống với nhà trình tường của người Mông như vách đất đỏ, mái nhà lợp ngói âm dương màu xám…
… kết hợp thêm móng nhà bằng đá, giữ cho nhà ở được bền bỉ theo thời gian…
… mái lợp bằng ngói truyền thống của người Giáy với hình dáng độc đáo, biểu tượng âm dương đặc trưng của vùng núi này.
Ngôi nhà có nhiều ô cửa sổ nan trám được tô điểm bằng nhiều hoa văn.
Ngoài vật liệu đá, gạch thì các ngôi nhà cổ còn được làm bằng nhiều loại gỗ quý như gỗ thông đỏ, thông đá và gỗ nghiến.
Người Giáy còn có kỹ thuật ghép đá, chạm khắc trên đá được thể hiện bằng con sơn hình hoa cúc, đèn lồng, con thú... khá tinh xảo, một điều ít thấy ở các dân tộc sống trên cùng địa bàn.
Ma Lé vào những ngày mưa phùn rả rích, mỗi ngọn đồi được bao quanh bởi sương mù và khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp. Nếu muốn tìm một nơi để "đi trốn thế gian", hãy ghé ngôi làng Ma Lé, ngồi thu mình cả ngày để tận hưởng cảm giác bình yên nơi đây.

 

Bạn đang đọc bài viết Về Ma Lé, đi trốn thế gian tại chuyên mục Khám phá của Đô thị mới. Mọi thông tin góp ý và chia sẻ, xin vui lòng gửi về hòm thư toasoan.reatimes@gmail.com
Ý kiến của bạn
Bình luận
Xem thêm bình luận
Cùng chuyên mục