Kỳ 5: Lô Lô Chải - ngôi làng nơi "chóp nón" Tổ quốc
Trải nghiệm -
06:28, 16/11/2019 G11T+7 - Nhà báo Trọng Chính
Từ chân núi Rồng nhìn lên lá cờ tung bay trong nắng gió là Lô Lô Chải, bản tiền tiêu nằm cách cột cờ Lũng Cú 1,4km và cách cột mốc 419 giáp ranh tỉnh Vân Nam của Trung Quốc chưa đầy 1km.
Trên bản đồ Việt Nam, đường biên giới Việt - Trung nếu hình dung là chóp nón với hai điểm thấp nhất là A Pa Chải (Điện Biên) và mũi Sa Vĩ (Móng Cái) thì đỉnh chóp nằm ở Cột cờ Lũng Cú (xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn).
Được xác định là điểm cực Bắc nơi địa đầu của Tổ quốc ở tọa độ 23021’75’’ vĩ độ Bắc, 105018’97’’ kinh độ Đông, Cột cờ Lũng Cú chính là “nơi bắt đầu nét vẽ đầu tiên của bản đồ Tổ quốc”.
Dưới chân ngọn cờ thiêng, Lô Lô Chải là một ngôi làng độc đáo, nơi quanh năm nhìn thấy lá cờ Tổ quốc có diện tích 54m2 kiêu hãnh tung bay trong gió. Dù chỉ có dân số khoảng vài nghìn cư trú tại huyện Đồng Văn nhưng người Lô Lô là dân tộc có công đầu khai khẩn đất đai nơi đây.
Theo tiếng Lô Lô, phiên âm Hán Việt của Lũng Cú là “Long Cư” có nghĩa là “nơi rồng ở” hoặc cũng có thể hiểu là nơi con rồng cháu tiên sinh sôi nảy nở. Theo các sử liệu ghi lại, có giả thiết cho rằng, địa danh Lũng Cú mang tên một thủ lĩnh đứng đầu dòng họ dân tộc Lô Lô có công khai khẩn đất hoang, gìn giữ và phát triển vùng đất này.
Là một trong chín thôn của xã Lũng Cú, Lô Lô Chải hiện có khoảng 100 hộ dân với khoảng 450 nhân khẩu bao đời nay sống trong những ngôi nhà trình tường với vách rất dày và thấp để giữ ấm cũng như chống gió lùa. Bao bọc xung quanh ngôi nhà là những hàng rào đá xanh, xếp xen kẽ rất công phu bảo vệ ngôi nhà. Nhiều ngôi nhà cổ ở đây được xây dựng đã gần 100 năm nhưng vẫn được gia chủ gìn giữ tương đối nguyên vẹn.
Với không gian kiến trúc độc đáo đó cũng như vị trí địa lý đặc biệt của Lô Lô Chải, một người Nhật là ông Ogura Yasushi đặc biệt yêu mến cao nguyên đá Đồng Văn đã chọn nhà bà Dỉu Dỉ Chiến làm quán Cà phê Cực Bắc. Đến và nhâm nhi ly cà phê ở mảnh đất cuối trời cực Bắc của nước Việt, phóng tầm mắt ra xa là Cột cờ Lũng Cú với quốc kỳ Việt Nam phấp phới trong gió là một trải nghiệm khó quên.
Ngoài ra, đến Lũng Cú bây giờ là hàng loạt các homestay của người dân tộc Lô Lô, nơi có thể nhìn ngắm trọn vẻ đẹp của Cột cờ Tổ quốc từ xa. Ăn một bữa lẩu no nê do chủ nhà nấu để lấy sức sau một ngày phượt, du khách có thể làm một chuyến khám phá nhỏ quanh làng để thấm không khí yên bình khi mặt trời lặn, rồi trở về bên bếp lửa, nhâm nhi tách trà, cà phê nóng. Từ đây, nếu lắng nghe kỹ, bạn có thể nghe được tiếng lá cờ khổng lồ đang bay phần phật từ phía xa.
Sam Síp theo tiếng Thái cổ có nghĩa là 30 tầng dốc núi. Con đèo thực sự đủ chừng ấy khúc cua hiểm trở, đúng như cái tên nó được đặt cho trên cung đường chạy vắt ngang đỉnh núi quanh năm mây phủ.